 |
| Mizo Thawnthu (Darchhawna) |
Samdalthatchhezawrkawia
Samdala hi a thatchhe em em mai a. Engmah thawh peih aram pawh nei lovin a mu zuar reng ringawt mai thin a. Miin fiamthua “Samdal, thatchhiatah in el ang hmiang” tia an auh elna pawh “ka peih lo” tiin a la chhang hram thin. A hming hi nawmnah taka sawi mai maiin mitinin Samdalthatchhezawrkawia tiin an pakliam vel mai mai a. A nu leh pa ngei pawhin eng hehu-ah ngai lova en liam maiin an tha neih vel mai mai tawh a. Chutiang chuan, nileng lenga mu tlaw zuar reng chungin thaw ipik takin nun a chhiar chho va. Engmah thawk lova mut mai mai chu hriselna atan pawh a lo tha vak lo a niang, a taksate chu a sil thùm reng mai a. Zawi zawia a hriselna pawh tlahniamin a taksate chu a rawih tawlh tawlh mai a. A ni vuiliam dan chu amah ngei pawhin hreawm a tiin a nundan chu a ning ve em em a. Miin hlim hmel tak maia hna an thawk bawrh bawrh laite hi awt rilru takin chilthli tla zawih zawih chungin a thlir ngawih ngawih mai thin a ni.
Chutia, eng emaw chen a mut àn phuau hnu chuan, a vanneiha siamin theipui rah chu rahtlan Thehleiin titlain, a ka-ah chuan pumkhat a rawn tla lut ta nawlh mai a. Chuti chung pawh chuan, han thial mai turin a chaknain tlinin hre mawlh hek lo le, ‘Ka thial peih angem aw..’ a’n ti a. Nimahsela, riltama thih mai hlauin ‘tha chu tha ngang ngang’ tiin a thial ta hram a. A thial chih hnuah pawh chuan a lem peih leh mai ta tlat lo mai a. Han lem mai ta lo chuan, ‘Ka lem peih angem aw’ a’n ti leh te te phawt a. A riltam kaw ruak ri ruk ruk chuan lem turin a lo tur ve tluk tluk bawk si a. A tawp a tawpah chuan, ‘Tha chu tha ngang ngang, khawi’nge riltama thih tlaw ngawt ai chuan i’n lem hram teh mai ang’ tiin a lem ta hram a. Tichuan, haw zai a rel ta a.
Chutia, nasa taka inngaihtuah chunga a kal bek bek lai chuan khawdai sih hmun a thleng a. Sihah chuan Chakai pahnih hi thinrim engphiara inbakkaihin an lo insual chàwt chàwt mai a. Samdala chuan, “E khai, Ai-ate u, engatinge khatia in insual tak vak mai le” tiin thelh a’n tum a. Chakai pakhat chuan, “Ka kua min chuh a lawm” a ti a. Pakhat zawk chuan, “Amah zawk a lawm min chuh” a ti ve bawk a. Chu thu chu inchuha inhnial thinrim lehin an insual leh ta a. Samdala chuan, “ngawi teh u, tawp rih teh u, khatia insual mai lo khan min lo nghak lawk teh u” tiin chakai kaw pakhat a siam ta a. “Pakhatin in inchuh lai kua kha chang sela, pakhatin hemi kua hi chang rawh se. Tichuan inrem takin in lo awm tawh dawn nia” a ti a. Chakai pahnihte chu an lawm ta hle mai a. “Samdal, malsawm che kan duh a. I duh ber min dil la, kan pe ang che” an ti a. Samdala chuan, “Taihmak leh chak ka duh ber e” a ti a. Anni chuan, tun atang chuan lo taimain lo chak tawh ang che an ti a. Tichuan, Samdala chu hlim takin a haw ta a.
Samdalan an lo a zu thlen chuan, nu leh pa bak thawktu awm lo, thawkmawh chhung tih takah an lo chu a lo hnim hle mai a, hnuhte chu a hram tawhin thlai dipral thei hiala mawiin a lo pik hman tawh a. Nimahsela, Samdala chuan thahnemngaihna thinlung nen hlo chu a han thlo ta tak tak a le. Hnuh chu a tlukin an tlu ta zawih zawih mai a. Hma hlen zung zungin a kaw chho duak duak mai a. Chuti taka a tha a tho ta mai leh a lo chak ta mai chu amah ngei pawhin mak a ti hial zawk a. Sawntlung zawla Khingkhihte chu kalpah zung zungin kaihphihrit inzam phan tuak maite chu, a kutzungtang rawlhin a’n kawma a chat thawt thawt mai a. Kar lovah a thlo zo ta vek mai a. A zawh hnu chuan a hnuh thlawhthlûk zawng zawng chu a lakhawm a. Ruh elkhenin te tak tein a tel a. Thlam bangah zepin a haw ta a.
A tuk leh maiah chuan a nu leh pa te chu feh tumin an insiam a. An insiam laiin Samdala chuan, “ka nu ka pa, feh duh suh u, ka thlo zo vek tawh e” a ti a. A nu leh pa awih lo lutuk chuan, “Nang Samdalthatchhezawrkawia hian khawiah va thlawh zawh vek thu awm suh. Thlamah i va mut nilen mai mai nghal loh” tiin an lu an thin san mai mai si a. A dang zo dawn chuanga a hriat loh avangin Samdala chuan, “A nìh leh le, chutia in feh lui dawn a nih si chuan thlam banga ka thil zeh kha phelh hauh suh ang che u” tiin a chah a. A nu leh pate chu feh turin an chhuak ta a.
Samdala nu leh pa’n lo an zu thlen chuan, an beisei leh rinphak hauh lohvin Samdala chuan a lo thlo zo vek tak tak mai si a. Mak an tiin an lawm em em mai a. “E..khai, tunah chuan fapa thar kan nei ta. A tha leh zung lah chu thlamuanpui tham a niin mi naran el phak rual loh khawpa chhuanawm a ni bawk si” tiin an lawm lutuk chu an hnuk a ulh teuh mai a. An lawm lutuk chuan Samdala thuchah chu theihnghilhin thlam banga thil tel inzep chu an han phelh ngawt mai a le! A hnuh thlawhthlûk telkhawm mai a lo ni si a. Thlam chhung chu hnuhin a khat ta vek mai a. Chu chu, thiarin vauah an paih leh ngat ngat mai a. Chawhnu thlangher deuhthaw an vei ngauh ngauh hnuah an inpaih zo thei hram a ni. Tichuan, an feh chu, lawmna thinlung tak tak nen phur takin an haw ta a.
Chutia, an nuih tlawrh tlawrh hlawm lai chuan Satel hi a rawn kal tawi tawi mai a. Ani chuan Samdala a ni tih a hre ru kiau mai a. Intithei deuh maiin “Kei chuan tunge a nih ka hre reng” a ti a ti mai a. Ramsa dangte chuan “tunge a nih sawi rawh” an ti a. Ani chuan, “Aih ka duh lo. Nangni angin ka tlan chak ve thei si lova. Ka sawi chuan min man anga min tihlum palh ang” a ti a. Ramsa dangte chuan, “Hei, kan zingah chuan Sazuk hi a tlan chak ber a. A ki-ah kan zep che nga, i sawi veleh chak deuhin a tlanpui nghal dawn che nia” an ti a. Satel chuan, “Nia maw le” a ti a. Tichuan, Sazuk ki-ah chuan zepin “tunge a nih sawi rawh le” tiin an han zawt a. Satel chuan ring lenglawngin “Samdalthatchhezawrkawia a nih hi” a han ti ta a.
Chuveleh Samdala chu rawn tho thutin ramsa zawng zawng chu an meiah man khawmin a chum hlum ta phiar mai a. Satel erawh chu lung chungah a paih keh thung a. Tichuan, hawin khaw mipuite chu “Sa va chan rawh u” tiin thil awmdan chu a hrilh hlawm a. Sa chan tur chuan ram lamah an liam ta sung sung mai a. Duhtawka chanin an phur haw hlawm a. Mi tlenkhat, tlem azawng chuan awih lovin an kal ve duh lova. Nimahsela, sa chan tura kalten an zawh tawk an rawn phurh haw takah chuan awih loh ngawt theih ni ta hek lo le. Sa chan tur chuan an liam ûmpawngpàr ve leh hnuhnawh a. Tichuan, a khawnawta sa chu chanin an zawh tawkin an phur ta theuh mai a ni.
Pukchawi khaw harsatna tawh chungchang chu khual khua thlenga thangin Samdalate khua pawh chuan an lo hre ve a. Mite chuan an sawi sep sep a. Nimahsela, tanpui a hnekin hlauhnain an thàuvah a man ve a. Thenkhat lahin naupang huaibak deuh sawithaih nan an lo hmang thul. Ral khat atang pawhin an ralkhel nasa ve hle mai a. An mangan zia a hriatin Samdala chuan, ‘Chuti taka mangang chu tanpui an ngai a nih chu’ tiin a Mizo tlawmngaihna thinlung nen a theih ang anga tanpui turin Pûkchawi khaw Pûkhuai chu luhchhuah zai a rel ta a. A kal dawnah theih ang anga inbuatsaihin hmanrua a dapkhawm hmasa te te a. Tichuan, Mizo Pawnpuipawr bakah Khuang, Chingal, Saum leh Samkhuih kengin a thawkchhuak ta a.
Samdala’n Bakpûk a va thlen chuan Pûkhuai ho chu tumah awm lovin an lo feh bo diak mai a.An in (Pûk) ah chuan lûtin a pawnpuipawr ken chuan a inzial hnan a. An khumpuiah muin an feh haw hun a lo nghak ta a. Losûl haw hun a lo nih chuan Pûkhuaiho feh chu an rawn haw ta diah diah a. Ruahpui vanawnin kawng tluana a rawn nan haw avangin an vawt ti chu an si hlarh hlarh a. Pukhuai zinga a lo thleng hmasa ber chuan khaw dang hawi map lova lut tlangin tapchhak a rawn bel nghal chat mai a. Mei nun tuma a kun kut kut lai chuan Samdala chuan thawm chhuahin a che ta hrut mai a.
Chutia, Samdala’n thawm a neih takah chuan Pûkhuai mei nun tuma kun mek chuan a rawn en a. A hlau lutuk chu baklengin a tlanchhuak ta nghal a. A thiante hnenah chuan, “eng thil emaw ni? lianpui mai, hmulphurh hraw zet mai kan khumpuiah a awm a, ka rap lutuk. A hmulte chu a lianin a kawh sung mai a, hlauhawm tak a ni. Mei ka nun ngam tawh awkawng lo mai” a ti a. A thiante chuan an va bih dek dek a. Chutihlai tak chuan Samdala chu a rawn che leh ta hrut mai a. Pûkhuaiho chuan, “Awi karei, a lianin a rápthlak lutuk, engtin nge kan tih tak ang? A vawt bawk si a” tia ding khur beuh beuh chungin an sî hlarh hlarh mai a.
An Lalpa vawt ti lutuk chuan, an zinga huaisen deuh ber chu mei nun tur chuan a’n tir a. Nimahsela, ani pawh chuan a lo ngam bik hauh lo chu niin, “E..khai, ka ngam bik tawp lo mai. A pianphung reng a tihbaiawmin a rapthlak e mai. Min tir lui lo hram teh Lalpa” tiin a tap tuau mai a. An Lalpa vawt ti lutuk chuan a tuar thei ta ngang lova, mei nun tur chuan a lut ta rawih mai a. Mei nun tuma a kun kut kut lai tak chuan a man thut a. A hnungah na tawkin samkhuih chuan a ziat ta táwk mai a. A ziah pilhah chuan chingal far chu a’n tat a. Pûkhuai Lalpa thip ti lutuk chu a er ngàwng ngàwng mai a. Chutah Samdala chuan saum a’n tat leh a, a chhuah ta a.
A chhuah veleh hlau baklenga tlanchhuak nghal rawk rawkin, “Karei, karei, a hama a’n ham nat zia mai chu..a vawikhat hamnaah ka hnung zawng zawng a pilh zo vekin ka hria. Han en mah teh u, a thip em em mai lehnghal” a ti a. An han en sak nak chuan, a thlurin a lo pilh nung mai a. An han hnima a lo uih hmùn mai bawk si a. Hlau thlabar tak chungin “Awi, awi awi, a tin han huaisar dan em em te hi. A hamna hmuamhma pawh a uih nghal hmún thei alawm. Heti hrim chuan, keini cho leh khin zawh rual a ni lovang e” an ti a.
Chutihlai tak chuan Samdala chuan, ring mangkhéngin khuang chu a’n vaw ri ta pawm mai a. An phu nasa lutuk phili buai chu inchil let phengphungin an inbawhthuah tup mai a. “Awi awi awi, a vawihte chu a va’n ring tehlul mai em..!? A hruanghrau dan tûr pawh hriat phak rual a ni lo ve” an ti a, an zam leh zual em em mai a. Tumah lût ngam awm tawh hek lo le.. An Lalpa tih ngaihna hre lo chuan, “Naute u, tunah zawng kan in hi luah zui ngam chi rual a ni ta lo. Hmun danga kan pem chhuah mai a ngai a ni” tiin rawtna a’n siam ta ringawt mai a. Hlauhnain an thàuvah a man tlat tawh avangin a hla thei ang bera insawn vang vang chu an duhthusam ber a ni tawh a. Chuvang chuan hniala sawi nawitu pakhat mah awm lovin “ni e” an ti tliar tliar a. Tichuan, ram hla taka pem turin hmanhmawh takin an insaseng ta a. Pûkchawi khuate pawh chu, Samdalan an manganna bulpui ber Pûkhuai a luhchhuah tak avangin hlim tak leh thlamuang takin an awm leh thei ta a ni.
Ziaktu: R.Lalchanchinmawia
Thulakna: AllMizo.Com
Samdala Ramvak
Sawi tawh angin chutia, engmah thawk lova ina a tawm churùk reng mai chu a hriselnain a tuar tan ta hial mai a. Chu chu, Samdala chuan, thil tha ber nia hre lovin ramchhuah zaite pawh a rel ve ta hial a. Nikhat chu, insangmara intipakhauh luiin theipui lo turin a thawkchhuak ve ta rawih mai a. A va thlen chuan theipui chu hút lovin a lo hmin tuarh mai a. Han lawha ei nghal bawrh bawrhte chu a chak em em mai a. Nimahsela, a rahte chu han lo mai turin a taimaknain daih mawlh hek lo le. Kut ruak ngawta haw leh lah chu a lo hreh ve tumhrang bawk si nen. A tih ngaihna hre lo chuan a rah tlan zuva velin a kaa an tihtlak palh hlauh takin tiin a kung hnuaiah ka ang phuau chungin a mu zangthal hual mai a.Chutia, eng emaw chen a mut àn phuau hnu chuan, a vanneiha siamin theipui rah chu rahtlan Thehleiin titlain, a ka-ah chuan pumkhat a rawn tla lut ta nawlh mai a. Chuti chung pawh chuan, han thial mai turin a chaknain tlinin hre mawlh hek lo le, ‘Ka thial peih angem aw..’ a’n ti a. Nimahsela, riltama thih mai hlauin ‘tha chu tha ngang ngang’ tiin a thial ta hram a. A thial chih hnuah pawh chuan a lem peih leh mai ta tlat lo mai a. Han lem mai ta lo chuan, ‘Ka lem peih angem aw’ a’n ti leh te te phawt a. A riltam kaw ruak ri ruk ruk chuan lem turin a lo tur ve tluk tluk bawk si a. A tawp a tawpah chuan, ‘Tha chu tha ngang ngang, khawi’nge riltama thih tlaw ngawt ai chuan i’n lem hram teh mai ang’ tiin a lem ta hram a. Tichuan, haw zai a rel ta a.
Samdala’n Chakai Pahnih Insual a Tawng
Samdala haw ta chu, kawngtluan deuhthawin a inngaihtuah a. Chutia, thawh peih aram nei lova, thatchhe tak maia awm zawi nguai reng mai chu a ning takzet tawh a. Nimahsela, han taima thut tûr chuan a chakna leh theihnain pha lovin, a tha leh zung pawhin tlin zovin a hre si lova. A mangang lutuk chuan ‘heti reng renga dam ve reng ai chuan thih daih mai hi ka tan a tha zawk mai awm mang e’ tiin a inngaihtuah nasa hle a ni.Chutia, nasa taka inngaihtuah chunga a kal bek bek lai chuan khawdai sih hmun a thleng a. Sihah chuan Chakai pahnih hi thinrim engphiara inbakkaihin an lo insual chàwt chàwt mai a. Samdala chuan, “E khai, Ai-ate u, engatinge khatia in insual tak vak mai le” tiin thelh a’n tum a. Chakai pakhat chuan, “Ka kua min chuh a lawm” a ti a. Pakhat zawk chuan, “Amah zawk a lawm min chuh” a ti ve bawk a. Chu thu chu inchuha inhnial thinrim lehin an insual leh ta a. Samdala chuan, “ngawi teh u, tawp rih teh u, khatia insual mai lo khan min lo nghak lawk teh u” tiin chakai kaw pakhat a siam ta a. “Pakhatin in inchuh lai kua kha chang sela, pakhatin hemi kua hi chang rawh se. Tichuan inrem takin in lo awm tawh dawn nia” a ti a. Chakai pahnihte chu an lawm ta hle mai a. “Samdal, malsawm che kan duh a. I duh ber min dil la, kan pe ang che” an ti a. Samdala chuan, “Taihmak leh chak ka duh ber e” a ti a. Anni chuan, tun atang chuan lo taimain lo chak tawh ang che an ti a. Tichuan, Samdala chu hlim takin a haw ta a.
Samdala a Feh
A tukah chuan a nu leh pa chuan in lama hahchawlh an tum a. Tukthuan an kil laiin Samdala chuan, “Ka nu ka pa, kan tul si a, vawiin chu lo hahchawl ula ka va feh ve ang e” a ti a. A nu leh pa chuan an ring lo khawp mai a. “Nang Samdalthatchhezawrkawia hi va feh ve pawh ni la enge maw i va tih ve chuan ang le.. Thlamah i va mut nilen mai mai nghal loh” an ti a. Nimahsela,.hahchawlh an tum tho avangin an feh chhuak ta lem lo va. Samdala erawh chu, eng ang chiahin nge a chaka a lo taihmak tak tih infiah turin a feh ta a.Samdalan an lo a zu thlen chuan, nu leh pa bak thawktu awm lo, thawkmawh chhung tih takah an lo chu a lo hnim hle mai a, hnuhte chu a hram tawhin thlai dipral thei hiala mawiin a lo pik hman tawh a. Nimahsela, Samdala chuan thahnemngaihna thinlung nen hlo chu a han thlo ta tak tak a le. Hnuh chu a tlukin an tlu ta zawih zawih mai a. Hma hlen zung zungin a kaw chho duak duak mai a. Chuti taka a tha a tho ta mai leh a lo chak ta mai chu amah ngei pawhin mak a ti hial zawk a. Sawntlung zawla Khingkhihte chu kalpah zung zungin kaihphihrit inzam phan tuak maite chu, a kutzungtang rawlhin a’n kawma a chat thawt thawt mai a. Kar lovah a thlo zo ta vek mai a. A zawh hnu chuan a hnuh thlawhthlûk zawng zawng chu a lakhawm a. Ruh elkhenin te tak tein a tel a. Thlam bangah zepin a haw ta a.
A tuk leh maiah chuan a nu leh pa te chu feh tumin an insiam a. An insiam laiin Samdala chuan, “ka nu ka pa, feh duh suh u, ka thlo zo vek tawh e” a ti a. A nu leh pa awih lo lutuk chuan, “Nang Samdalthatchhezawrkawia hian khawiah va thlawh zawh vek thu awm suh. Thlamah i va mut nilen mai mai nghal loh” tiin an lu an thin san mai mai si a. A dang zo dawn chuanga a hriat loh avangin Samdala chuan, “A nìh leh le, chutia in feh lui dawn a nih si chuan thlam banga ka thil zeh kha phelh hauh suh ang che u” tiin a chah a. A nu leh pate chu feh turin an chhuak ta a.
Samdala nu leh pa’n lo an zu thlen chuan, an beisei leh rinphak hauh lohvin Samdala chuan a lo thlo zo vek tak tak mai si a. Mak an tiin an lawm em em mai a. “E..khai, tunah chuan fapa thar kan nei ta. A tha leh zung lah chu thlamuanpui tham a niin mi naran el phak rual loh khawpa chhuanawm a ni bawk si” tiin an lawm lutuk chu an hnuk a ulh teuh mai a. An lawm lutuk chuan Samdala thuchah chu theihnghilhin thlam banga thil tel inzep chu an han phelh ngawt mai a le! A hnuh thlawhthlûk telkhawm mai a lo ni si a. Thlam chhung chu hnuhin a khat ta vek mai a. Chu chu, thiarin vauah an paih leh ngat ngat mai a. Chawhnu thlangher deuhthaw an vei ngauh ngauh hnuah an inpaih zo thei hram a ni. Tichuan, an feh chu, lawmna thinlung tak tak nen phur takin an haw ta a.
Ramsa Hovin Samdala an Nuihzat
Nikhat chu Samdala chu ramhnuaiah a kal a. Saruaka awmin a taksa pum puiah sàwi hnai intat ban vekin hnahthel zingah a tal let tawp tawp mai a. Hnahthelin a bawmkhah ve hnu chuan a sazu tifawkin a tiphu ta ngeuh ngeuh mai a. Chu chu Sakhiin lo hmuin a nuihzat em em mai a. A nuihza lutuk chu insum zo lovin a nui kur kur reng mai a. Ramsa zawng zawng hrilhin “Saw laiah sawn thil nuihzatthlak deuh mai ka hmu a, rawn en ve r’u” a ti a. Ramsa dangte pawh chu rawn kalkhawmin en tumin an rawn intlar huang huang mai a. A sazu phu ngeuh ngeuh chuan an nuih a tiza hle mai a. Tunge a nih hre si lovin an nuihzat khawp mai a. An nuih za lutuk chu insum thei aram pawh awm lovin an dir tlak tlak mai a ni.Chutia, an nuih tlawrh tlawrh hlawm lai chuan Satel hi a rawn kal tawi tawi mai a. Ani chuan Samdala a ni tih a hre ru kiau mai a. Intithei deuh maiin “Kei chuan tunge a nih ka hre reng” a ti a ti mai a. Ramsa dangte chuan “tunge a nih sawi rawh” an ti a. Ani chuan, “Aih ka duh lo. Nangni angin ka tlan chak ve thei si lova. Ka sawi chuan min man anga min tihlum palh ang” a ti a. Ramsa dangte chuan, “Hei, kan zingah chuan Sazuk hi a tlan chak ber a. A ki-ah kan zep che nga, i sawi veleh chak deuhin a tlanpui nghal dawn che nia” an ti a. Satel chuan, “Nia maw le” a ti a. Tichuan, Sazuk ki-ah chuan zepin “tunge a nih sawi rawh le” tiin an han zawt a. Satel chuan ring lenglawngin “Samdalthatchhezawrkawia a nih hi” a han ti ta a.
Chuveleh Samdala chu rawn tho thutin ramsa zawng zawng chu an meiah man khawmin a chum hlum ta phiar mai a. Satel erawh chu lung chungah a paih keh thung a. Tichuan, hawin khaw mipuite chu “Sa va chan rawh u” tiin thil awmdan chu a hrilh hlawm a. Sa chan tur chuan ram lamah an liam ta sung sung mai a. Duhtawka chanin an phur haw hlawm a. Mi tlenkhat, tlem azawng chuan awih lovin an kal ve duh lova. Nimahsela, sa chan tura kalten an zawh tawk an rawn phurh haw takah chuan awih loh ngawt theih ni ta hek lo le. Sa chan tur chuan an liam ûmpawngpàr ve leh hnuhnawh a. Tichuan, a khawnawta sa chu chanin an zawh tawkin an phur ta theuh mai a ni.
Samdala vs Pûkhuaiho
Tumkhat chu, Pûkchawi khua an tih chuan harsatna namenlo tak mai an tawk a. Hun eng emaw ti atang khan an khaw hming chawi ber, khaw dai maia Bàkpûk chuan luahtu huai a nei ta tlat mai a. Chung Pûkhuaite chuan Pûkchawi khaw mite chu nasa takin an tibuai a. Rapthlak leh tihbaiawm tak taka an inlar fo avangin an chimawm hle a. Nun ralti taka hmangin thlabarin an kimki chawih chawih a. Hlauhnain a thuanawp tlat tawh avangin eng emaw hlekin an thin thawngin an tiîk dial dial a ni deuh ber tawh a. Hun kha leh chen hlim taka an chenna hmun an khaw nuam tak chu rauhsana tihram mai an rilruk deuh thut thut tawh mai a. Tih ngaihna dang vak an hre si lova an mangang takzet a ni.Pukchawi khaw harsatna tawh chungchang chu khual khua thlenga thangin Samdalate khua pawh chuan an lo hre ve a. Mite chuan an sawi sep sep a. Nimahsela, tanpui a hnekin hlauhnain an thàuvah a man ve a. Thenkhat lahin naupang huaibak deuh sawithaih nan an lo hmang thul. Ral khat atang pawhin an ralkhel nasa ve hle mai a. An mangan zia a hriatin Samdala chuan, ‘Chuti taka mangang chu tanpui an ngai a nih chu’ tiin a Mizo tlawmngaihna thinlung nen a theih ang anga tanpui turin Pûkchawi khaw Pûkhuai chu luhchhuah zai a rel ta a. A kal dawnah theih ang anga inbuatsaihin hmanrua a dapkhawm hmasa te te a. Tichuan, Mizo Pawnpuipawr bakah Khuang, Chingal, Saum leh Samkhuih kengin a thawkchhuak ta a.
Samdala’n Bakpûk a va thlen chuan Pûkhuai ho chu tumah awm lovin an lo feh bo diak mai a.An in (Pûk) ah chuan lûtin a pawnpuipawr ken chuan a inzial hnan a. An khumpuiah muin an feh haw hun a lo nghak ta a. Losûl haw hun a lo nih chuan Pûkhuaiho feh chu an rawn haw ta diah diah a. Ruahpui vanawnin kawng tluana a rawn nan haw avangin an vawt ti chu an si hlarh hlarh a. Pukhuai zinga a lo thleng hmasa ber chuan khaw dang hawi map lova lut tlangin tapchhak a rawn bel nghal chat mai a. Mei nun tuma a kun kut kut lai chuan Samdala chuan thawm chhuahin a che ta hrut mai a.
Chutia, Samdala’n thawm a neih takah chuan Pûkhuai mei nun tuma kun mek chuan a rawn en a. A hlau lutuk chu baklengin a tlanchhuak ta nghal a. A thiante hnenah chuan, “eng thil emaw ni? lianpui mai, hmulphurh hraw zet mai kan khumpuiah a awm a, ka rap lutuk. A hmulte chu a lianin a kawh sung mai a, hlauhawm tak a ni. Mei ka nun ngam tawh awkawng lo mai” a ti a. A thiante chuan an va bih dek dek a. Chutihlai tak chuan Samdala chu a rawn che leh ta hrut mai a. Pûkhuaiho chuan, “Awi karei, a lianin a rápthlak lutuk, engtin nge kan tih tak ang? A vawt bawk si a” tia ding khur beuh beuh chungin an sî hlarh hlarh mai a.
An Lalpa vawt ti lutuk chuan, an zinga huaisen deuh ber chu mei nun tur chuan a’n tir a. Nimahsela, ani pawh chuan a lo ngam bik hauh lo chu niin, “E..khai, ka ngam bik tawp lo mai. A pianphung reng a tihbaiawmin a rapthlak e mai. Min tir lui lo hram teh Lalpa” tiin a tap tuau mai a. An Lalpa vawt ti lutuk chuan a tuar thei ta ngang lova, mei nun tur chuan a lut ta rawih mai a. Mei nun tuma a kun kut kut lai tak chuan a man thut a. A hnungah na tawkin samkhuih chuan a ziat ta táwk mai a. A ziah pilhah chuan chingal far chu a’n tat a. Pûkhuai Lalpa thip ti lutuk chu a er ngàwng ngàwng mai a. Chutah Samdala chuan saum a’n tat leh a, a chhuah ta a.
A chhuah veleh hlau baklenga tlanchhuak nghal rawk rawkin, “Karei, karei, a hama a’n ham nat zia mai chu..a vawikhat hamnaah ka hnung zawng zawng a pilh zo vekin ka hria. Han en mah teh u, a thip em em mai lehnghal” a ti a. An han en sak nak chuan, a thlurin a lo pilh nung mai a. An han hnima a lo uih hmùn mai bawk si a. Hlau thlabar tak chungin “Awi, awi awi, a tin han huaisar dan em em te hi. A hamna hmuamhma pawh a uih nghal hmún thei alawm. Heti hrim chuan, keini cho leh khin zawh rual a ni lovang e” an ti a.
Chutihlai tak chuan Samdala chuan, ring mangkhéngin khuang chu a’n vaw ri ta pawm mai a. An phu nasa lutuk phili buai chu inchil let phengphungin an inbawhthuah tup mai a. “Awi awi awi, a vawihte chu a va’n ring tehlul mai em..!? A hruanghrau dan tûr pawh hriat phak rual a ni lo ve” an ti a, an zam leh zual em em mai a. Tumah lût ngam awm tawh hek lo le.. An Lalpa tih ngaihna hre lo chuan, “Naute u, tunah zawng kan in hi luah zui ngam chi rual a ni ta lo. Hmun danga kan pem chhuah mai a ngai a ni” tiin rawtna a’n siam ta ringawt mai a. Hlauhnain an thàuvah a man tlat tawh avangin a hla thei ang bera insawn vang vang chu an duhthusam ber a ni tawh a. Chuvang chuan hniala sawi nawitu pakhat mah awm lovin “ni e” an ti tliar tliar a. Tichuan, ram hla taka pem turin hmanhmawh takin an insaseng ta a. Pûkchawi khuate pawh chu, Samdalan an manganna bulpui ber Pûkhuai a luhchhuah tak avangin hlim tak leh thlamuang takin an awm leh thei ta a ni.
Ziaktu: R.Lalchanchinmawia
Thulakna: AllMizo.Com
I Ngaihdan Leh I Comment Hnutchhiah Te Kan Ngai Pawimawh A Ni. EmoticonEmoticon