Sichangneii (Mizo Thawnthu)

Hman lai hian parawl pakhat hi a awm a, tuk tin hian zing takah tui a chawi ziah thin a. Nimahsela, a aia hmaah chuan a tuichawn tur chu an lo tihnut sak fo mai a, a tinutu lah chu a hre silo va. Pitar pakhat hian, "Kei chu i tuichawi tur tinutu hi ka hria asin, Sichangneii te unau an ni a, van lam atang khian an lo thlawk thla a, an rawn inbual a, an tinu thin a ni, chang la i man theih chuan i nupuiah nei la, an hmel a tha si a, a tihzia khawp ang. Amaherawhchu i man dawn pawhin an hnung lamah man tum ang che, chuti lo zawng an thatin a en ang chea, i man fuh theih lo vang," a ti a. a tuk zingah chuan khuan hmasa atangin a chang ta a. Sichangneii te unau chu an lo thlawk thla a, an han inbual dawn ta a, an that chu a en hian a eng phung mai a. Tahchuan, sawi set set lo chuan an hma lamah chuan a bawh rawk a, a bawh thelh a, van lamah an thlawh bo san ta a. a tuk lehah chuan a chang leh a, chumi tum chuan a man fuh ta a, a u zawk Sichangneii chu a man ta a. Inah a hruai haw a, a thla leh a chang chu a pawh sak a phulraw theiah a khung a, rapchungsangah a thukru ta daih mai a, tichuang, an innei ta a.

Ni khua a lo rei a, fa tha tak an nei a, an fate chu mipa hlir an ni mai a, fapa pasarih an nei ta a, an hmingah chuan Kaptheia te, Dotheia te, Haitheia te, Chhintheia te, Mantheia te an ni a, an naupang ber chu Tlumtea an ti a. An nupa chuan lo hi an nei thin a, mahse, an fate mipa hlir an ni a, an chhang a zing si a, a rual chuan an feh dun thei thin lo va, an fate chu an in awm chhawk thin a. An pa in a awm ni chuan an nu chang kha a phawrh a, a tawntir teuh va, an lam siau siau thin a, an hlim thei em em a. An nu ina a awm ni chuan engmah ti lovin an awm a an ngui em em a, an hlim thei ve thin lo va. Tahchuan, an naupang ber Tlumtea chuan, "Ka nu, ka pain min awm ni chuan englo chang kan tawn a, kan lam siau siau va, kan hlim viau thin asin," a ti ta a.

An pa khan, "In nu hnenah chuan sawi reng reng suh ang che u," tia a hrilh avangin mi dang kha chuan an sawi duh lo a ni a, Tlumtea'n a sawi tak mai pawh khan an nu hnenah chuan, "Mawna, dawt a nia," an lo ti sap sap a, zep an tum a. An nu chuan, Tlumtea hnenah chuan, "Khawiahnge i pa chuan chu englo chang te chu a dah?" a ti a, a zawt a. Tlumtea chuan, "Rapchungsanga bawm chhungah khian a dah," a ti a. An nu chuan, "Han la teh," a ti a, Tlumtea chuan a han la ta a. a chang leh a thlate chu a han invuah a, kawngkaah chuan a han fu thurh a, "Fa te u, ka mawi em?" a han ti a, a fa upa te chuan, "Mawi lo, i zahpuiawm roh, mi'n an hmu reu reu ang che, lo haw rawh," an ti sap sap a, Tlumtea erawh chuan, "Mawina, ka nu, i mawi ngawt ania," a ti a. Luhkapui tlangbanah chuan a va sawt kai leh thurh a, "Fa te u, ka mawi em?" a han ti leh a, a upate chuan, "Mawi lo, mawi lo, lo haw thuai rawh," an ti leh sap sap a, mahse, Tlumtea bawk chuan "Mawi a, ka nu, i mawi e," a ti leh a. Chuta tang chuan, van lamah a thlawh kai san ta daih mai a. Nakinah chuan an pa feh chu a lo haw a, "Fa te u, khawnge in nu?" a han ti a, anni ho chuan thil awmzia chu an han hrilh a. Ani chuan, "Chutichu in nu mah awm tawh hlei lo, ka intihlum mai dawn, ka tilmu ka chhu keh dawn e," a ti ta a. A fa upate chuan, "Chhu keh lo vang," an ti tiam tiam a, Tlumtea erawh chuan, "Mawi a, ka pa, han chhu keh teh," a ti leh ta mai a. A han chhu keh tak tak ta a, "A lehlam hi ka chhu keh leh dawn e," a han ti leh a. A unaute chuan, "Chhu keh lo vang, kan nu awm tawh lo mah tih a, nag lehzel i awm lohvin, eng tin nge kan khwasak ang," an ti leh tiam taim a. Tlumtea bawk chuan, "Mawi a, ka pa, han chhu keh leh teh," a ti leh ta a. Ani chuan a han chhu keh leh tak tak ta mai a, a thi dawn ta a, a chalchang chu Tlumtea chuan a lawm a, "Ka pa a lam e," a ti a, tuium khuang te a lo sawh a, tichuan, an pa chu a thi ta a, anni chu an vakvai ta a.

An mangang chuan, "Enthei, ang han en teh, kan nu awmna i hmu thei em?" an ti a. Entheia chuan a han en vang vang a, an nu buh deng lai chu a han hmu a. Tahchuan, Kaptheia chuan an nu sum ko tlangah chuan thal chu a han kap bur ta chat a, an nu chuan a lo hmu a, a hrualhrui a zuk thlak a, tahchuan, an uai kai ta hlawm a. an nu inah chuan, pa pakhat an nu nuta anmahni haw em em mai, hringei hi a lo awm ve a, chumi ho chuan lo vat turin an unauza chuan an kal ta a. Chu pa chuan an vaia thing kih khunga a delh hlum tir vekna remchang a ngaihtuah a, thing lian pui hi tlu lek lekin a rek lawk a, chawchhun ei a lo hun a, chumi thing tlu lek lek hnuaiah chuan chaw a fak pui ta a. An han ei tan dawn chauh va, chu pa chuan, "Tikhan lo ei rawh u, tahkhian ka han kal lawk ang e," a ti a, an chhakah chuan chumi thing chu a han chek thlu ta mai a. Chutia thing lo tlu ta mai chu, "Dothei, do rawh," an ti a, Dotheia chuan a dova, Haitheia'n a hai kiang a, tichuan, thi lovin an lo awm hlawm a. Hringei pa chuan, "E, naute u, in thi vek tang ka ti asin le," a ti a. Anni ho chuan, "Kan thi duh phiangsen nang, ngum sek paw reu ro pa," an ti a. Hun dangah chuan, chu pa chuan an unauza chuan lo hal turin a hruai leh ta a. Lo an thlen chuan vahchap lai takah chuan, "Hetah hian chaw lo fak ula, lo mawng luiah khuan Chakai te ka zuk khawrh ang a, ka lo kal leh hma chuan lo awm reng ang che u," a ti a, a kal san ta a. Lo mawng a thlen velh chuan lo chu a hal ta hluah mai a. Chuvelah anniho chu an mangang a, "Haithei, hai rawh, Haithei, hai rawh," an ti a, Haitheia chuan vahchap chu zau fe a han hai fai a, lei a hai khua a, an lut a, Chhintheia'n a chhin ta a. A kan zawh hnu chuan Hringei pa chu kangvarah chuan a lo chho va, Fanghmir bawm kang vap te chu, "Heng hi an lu ruh kang vap a ni ang," a ti a, a bar chho zouh zouh va. Anniho chu him takin an lo thu far si a, a zahzel chuan, "Nau te u, in la him maw? In kanghlum vek ta emaw ka ti asin le," a ti a. Anniho chuan, "Kan kang hlum duh nang maw, ngum sek po reu ro pa," an ti a. Tichuan, inah an hawn chuan thil awmzia zawng zawng chu an nu chu an hrilh a, ani chuan, "Hemi hi Hringei a ni a, a la tihlumin a la ei tak tak ang che u tih a hlauhawm a ni. Chuvangin, lei lamah zuk haw leh ta ula, mual sarihah sa thang zuk kam ang che u," a ti a, tichuan, an chhuak leh ta a.

An chhuk thlak hnu chuan an nu thu ang chuan, mual sarihah chuan thang chu an kam ta a. An awk thei viau mai a, sa tinreng hi an awk thin a, empai hian an phur teuh teuh mai a. Vawi khat chu an sa phur haw chu leihkapuiah an thu khawm a, "Kan nu leh kan pa te ei ve hleih lohvah," an ti a, an insawi lungleng a, chung lam an nu awmna lam chu an han thlir a, chutih lai tak chuan an nu chuan fawvai a rawn leihbaw hlauh va, an mit a ti del ta vek mai a. Mitdel chung chuan an sa thang chu an va en thin a, an awk teuh teuh va, phurh tur hian an insem chhawk a, an insem lai chuan Chawmn hian a lo va dawh ve thin a, an sem ve fo mai a. An chan tur zat hi chang lovin an inhre ta deuh fo mai a. Tlumtea chuan, "Keima'n ka sem ve tawh ang e," a ti a, a han sem ve ta a. An kut an han dawh kha Tlumtea chuan, "Hei tu kut nge?" a ti zel a, anni chuan an sawi zel a, a psarihna chu, "Hei tu kut nge?" a han ti leh a, tuma'n "Ka kut" an tih tak loh avangin, Tlumtea chuan a man bet a, a pawm nawl nawl a, lungpui chungah chuan a keuh ta chawrh mai a, a thluak a per sawk mai a, a thluak per chuan Tlumtea mit takah a per a, a lo var ta re re a, mit varna a ni tih a hre ta a, a mitah chuan a han hnawih a, a var ta vek mai a. A unaute mitah pawh chuan a hnawih theuh va, tichuan, mit var an lo nei leh ta vek mai a.

Chuta chin chu lo an nei ve ta a, hlo thloin an riak a, thlamah chaw an in chhum chhawk thin a. An upa ber Kaptheia chuan a chhum hmasa ber a. Thlamah chuan chaw a chhum hmin ta diam tih veleh chuan Chawmnu a lo kal a, "Kapthei, i chaw nge i phal nangmah?" a rawn ti a. Kaptheia chuan, "Mahni ai chuan, chaw le," a ti a, chaw chu a pe ta a. A unaute an lo haw chuan chaw chu chhum chawp an nghak leh ta a. Chutiang chuan unau parukte chuan an ti a, chaw chu nghah chawp a ngai ziah mai a. Tlumtea chu athinur viau mai tawh a, mahse, "I la hre ve mai ang," an tihsan mai thin a. a hnuhnung berah chuan Tlumtea chuan a han chhum ve ta a, a chaw chhum pah chuan bawmrang lian tak mai hi a tah a. chawmnu chu a lo kal ve ta ngei a, "Tlumte, i chaw nge i phal nangmah?" a han ti a. Tlumtea chuan, "Mahni ai chuan chaw le," a ti a. Chawmnu chuan han ei mai hi a tum a, mahse, Tlumtea chuan, "A la hmin lo ve, lo leng thu rih rawh," a ti a. Chawmnu chu Tlumtea bawm tahna kiangah chuan a lo thu a, "Kha eng tur nge?" a ti a. Tlumtea chuan, "Arpa lianpui mai, nangmah tiat lai mai hi kan nei a, chu mi bawm tur chu a ni a, nang i len chuan kan arpa pawh a leng ang, han lut chhin teh," a ti a. Chawmnu chu a lut chhin ta roh va, chuveleh chuan Tlumtea chuan a chilh ta tlat mai a, "Tihian inah ka hawn ang che'ng a, naupangin an khawih vir huai huai mai ang che le," a ti a. Chawmnu chuan a hlau va, "Tlumte, ka intlan ang e," a ti a. Ani chuan, "Engin maw?" a ti a. Chawmnu chuan, "Chem in vaia inkim, Hreipui in vaia inkim, Fei in vaia inkim, Tuthlawh in vaia inkim, Silai invaia inkim, Nupui in vaia inkim, Sial in vaia inkimin," a ti ta. Tlumtea chuan, "Aw le, min pe nghal vek rawh," a ti a. Chawmnu chuan a dang zawng chu a pe nghal a, "Sial erawh chu nakinah rawn la ang che," a ti a.

A unaute chu tlaiah chuan an lo haw a, "Chawhminsa i nei thei bik emaw chu?" an ti a, ani chuan, "Thei ang chu," a ti a. Anni chuan, "A nih leh i ei ang u hmiang," an ti a. Tlumtea chuan, "Chaw ei nge in duh, Chem insem?" a ti a, a unaute chuan, "In sem tur mah a awm chuan Chem insem le," an ti a. Tlumtea chuan chem chu a han sem theuh va "I ei tawh ang u le," an han ti leh a, ani chuan "Chaw ei nge in duh, Tuthlawh insem?" a ti leh a. Anni chuan, "Insem tur mah a awm chuan tuthlawh isnem le," an ti leh ta a. Ani chuan a han sem leh ta dial a. Chutiang chuan, "Chaw ei nge in duh, Hreipui insem? Chaw ei nge in duh, Fei insem? Chaw ei nge in duh, Silai insem? Chaw ei nge in duh Nupui insem?" a ti ta zel a, anni ho chuan insem chu an thlang zel a, tichuan, chaw ei hma chuan an han insem zo ta vek a. Tlumtea chuan ama nupui tur chu a hmai a hnawih hang a, an insem zawh chuan, "Tu nupui nge tha ber i han phih fai hlawm teh ang u," a ti a, an han phih fai chuan Tlumtea nupui chu a tha ber a. A unaute hnenah chuan, "Chawmnuin heng zawng zawng hi min pek a ni a, 'Sial pawh nakinah la la ang che u,' a ti a," a ti a.

Nakinah chuan an vaiin Se la turin an kal leh ta vek a, an kal hlan chuan an kawmchhakah Chawamnu chuan meihawl a rawn rawh a, an nupuite ina awmho hnenah chuan, "Tui mi han pe teh u," a ti a. A upber nupui chuan tui chu a han pe a, a lo ei ta mai a. "Min han pe leh rawh u," a ti leh a, an han pe leh a, a lo ei leh ta mai a. Chutiang chuan an vai chuan a ei ta a. Tlumtea nupui erawh chu a nau vei lai tak a ni a, nau chu a han hring thla hlawl a, thei leh theilo chuan tui chu a han pe ve a, a kutah a lo man a, a in lamah a hruai haw ta daih bik mai a, a inah a awmpui ta a. A fa hrin hlim hlawl a kal san tak kha chu engemaw ti tiin a lo tal thlei ve thei a, enkawltu pawh awm mang lovin a lo sei lian ve thei ta mai a.
A lo putlin chuan, "Ka pa te hian tangka phek khat tal an nei lawm maw ni chu aw, ka nu zawnga kal ka duh a, ken atan ka duh mange a," a ti a, a zawng a zawng a, dawhthleng hnuah hian tangka phek khat chu a chhar ta a. Tichuan, a kal ta a. Khaw pakhat hi a va thleng a, an lal chuan, "Fehrahte, khawnge i nih dawn?" a lo ti a. Ani chuan, "Fahrahte chu leh! 'Sazu-ah chang rawng' tih thiam awm maw ka zawng dawn," a ti a. Lal chuan, "Ka lo tih ang che chu," a ti a, lal chu tangka phek khat a ken kha a pe a, "Sazu-ah chang rawng," a ti a, Fahrahtea chu sazu-ah chuan a chang ta a, lalin tangka a dahna kha a en ru a, thlu mawngahdahin a hmu a, zanah chuan thul mawng chu a rek ru a, a tangka phek khat chu a ru chhuak leh ta a. Tin, a tukah chuan khaw dangah a va kal leh a, lal inah vek a va thleng leh a, lal chuan, "Fahrahte, khawnge i kal dawn?" a lo ti leh a, ani chuan, "Fahrahte chu leh! 'Khawimu-ah chang rawng' tih thiam awm maw ka zawng dawn," a ti a. Lal chuan, "Ka lo tih ang che chu," a ti a. Tichuan, lal hnenah chuan tangka phek khat chu a pe a, lal chuan, "Kawimu-ah chang rawng," a han ti a, a chang ta a, Bepui parte chu a han tlan a. Lalpa tangka dahna kha a enthla a, thul mawngah a dah a, chu chu zanah sazu-ah a chang a, a rek pawp a, a ru chhuak leh ta a. A tuk lehah chuan khaw pakhatah hian a va kal leh a, lal inah bawk a va thleng leh a, lal chuan, "Fahrahte, khawnge i kal dawn?" a lo ti leh a. Ani chuan, "Fahrahte chu leh! Nau duhawm puiah chang rawng' tih thiam awm maw ka zawng dawn," a ti a. Lal chuan, "Ka lo tih sak ang che chu," a ti a. "Nau duhawm puiah chang rawng," a han ti a, nau duhawm puiah a chang leh ta a. Tangka phek khat kha a pe a, a dahna a enthla a, zanah sazu-ah a chang a, a ru chhuak leh ta a. Tichuan, amah leh amah kha "Chang rawng" a inti thei ta zel a, tichuan, a nu te khaw lam zawnga kal chu a tum ta a.
A tuk khua a lo var a, "Khawimu-ah chang rawn," a ti a, Khawimu-ah a chang a, a nu te khaw lamah chuan thlawk ta vang vang a. A nu te in a va thlawk thleng chu mirhingah a chang a, a nu nen chuan an han inhmu a, a han insawi a, an inhre ta a. A nu hnenah chuan, "Ka nu, nakinah chuan Phungnu (Chawmnu) hnenah chuan, "Siamtu inhrilh ang hmiang" ti la, "Nagma'n sawi hmasa rawh," a tih chuan, 'Kei ka siamtu chu lia Nghaleng hi a ni" ti ang che," a ti a. Tin, ani chu a nu chuan a thukru ta a. Nakinah chuan Phungnu chu a lo haw a, a nu chuan, "Kan awm dunrei ta viau mai a, Siamtu inhrilh ang hmiang," a ti a. Phungnu chuan, "Nang in han sawi hmasa rawh," a ti a. Fahrahtea nu chuan "Kei ka siamtu chu luia Nghaleng a ni a, nanga siamtu enge ni?" a ti a. Phungnu chuan, "Kei ka siamtu chu chunga Parva thla sen a ni," a ti a. A tukah chuan, Phungnu chu Sangha sawisa tur chuan luiah a kal ta a, sangha chu a hmet ang chawp chawp mai a; tichuan, tuiah chuan a dhah leh ta mai a. Fahrahtea kha khawimu-ah a chang a, Phungnu thiltih zawng zawng kha a enthla zel a, amah Phungnu a lo thlen hmain a thlawk haw thuai a, a nu hnenah chuan, "Phungnuin vawin chu sangha a sawisa a, a hmet ang chawp chawp mai a, chuvangin, a lo haw hunah chuan, "Vawin chu engtizia emaw ni ka awm te a na thum mai a, vuak hrep ang maiin ka sil em um mai a,' lo ti ang che," a ti a. Tichuan, tlaiah chuan Phungnu chu a lo haw a, Fahrahtea nu chuan, "Vawin chu engtizia emaw ni ka awm te a na thum mai a, vuak hrep ang maiin ka sil em um mai a, a hreawm khawp mai," a lo ti a. Phungnu chuan sangha kha a siamtu dikah a ngaih phah a, a lawm rilru viau va.

A tukah chuan, Fahrahtea chu Phungnu siamtu chunga Parva thla sen sawisak tum chuan a kal ve ta a. Khawimu ah a chang a, a thlawk ta vang vang a, van chung khuaa an lalpa kawtah chuan naute duhawm puiah a han chang a, a hlim awm ta a, chu lal chu parva thla sen kawltu chu a ni a. Lal chuan nau chu a hmuh veleh an khuate chu a zawt a, "Hei hi tu nau nge ni, rawn en theuh rawh u," a ti a. An va en theuh va, mahse, tuman ka nau ani an ti si lo va. Chuvang chuan, lal chuan, "A nih loh leh ka faah awm rawh se," a ti a, fa atan a nei ta a. Nakin deuh hnu chuan an fa chawm chuan, lal hnenah chuan, "Ka nu, ar te ka chaih duh," a ti a. an han chaihtir a, rei lo te-ah chuan, "Kha u, ka chaih ning tawh e," a ti a, a pe leh ta a. A tukah chuan, "Ka nu, artui ka khal duh," a ti leh a, an han khalhtir leh a, mahse, rei lo deuh hnu-ah chuan, "Kha u, ka khal ning tawh e," a ti leh ta mai a. A tuk lehah chuan, "Ka nu, Parva thla sen ka khal duh," a han ti leh a, a nu chuan, "A, hei zawng khal lo ve, i ni siamtu a ni a, i tina ang e," a ti a. Mahse, ani chuan, "Ka tina lo vang," a ti a, a han khalh tir leh ta a. Rei vak lovah chuan, "Ka khal ning tawh e," a ti a, a pe leh ta mai a. A tuk khua chu a lo var a, Parva thla sen bawk chu khalh a nge leh a, an khalhtir leh ta. Tahchuan, Fahrahtea chuan Parva thla sen chu ama nu tak takte khaw lamah chuan a thlawhpui ta daih mai a. an in chungah chuan a zuk tum a, a nu a ko va, "Ka nu, lo chhuak teh," a ti a. Mahse, Phungnu chuan a chhuah khalh a, Parva thla sen Fahrahte ken chu a han hmu a, a thinur em em ta mia a. Fahrahtea nu lo chhuak ve nen chuan an insual ta chiam mai a. A nu chuan, "Taite, ka hnen dawn lo a thla lehlam kha ulh tliak rawh," a ti a, a han ulh tliak a. A han insual leh a, a la hneh ta chuang lo va, "Ka la hneh lo ve, a thla lehlam ulh tliak leh rawh," a ti a, a han ulh tliak leh a. Chuti pawh chuan a la hneh lo va, "A khup ruh king khat kha ulh tliak rawh," a ti leh a, a han ulh tliak leh a. A la hneh ta lo cheu va, "A khup ruh leh lam titliak leh rawh," a ti a, a han titliak leh ta a. Mahse, a luin a la nawr ta chuk chuk a, a la hneh tak tak thei chuang lo va, "Ka hneh thei chuang lo ve, a ring ruh kha thuai chhum rawh," a ti a, a ring ruh chu a han thuai chhum leh a, Phungnu chu a thi ta a. Tichuan, an nufa chuan thlamuang takin an awm dun thei ta a ni.

A Tawp Ta ...

Thulakna: PS Dahrawka (Mizo Thawnthu)