Thuhma
Kan thupuiin a tum ber chu thalaite leh rawngbawlna kal kawp tir a ni a. A bik takin Kristiante thlirna (Mihringin Pathian rawng a bawlna) chu kan kal pui ber tur chu a ni ang. Ahmasaberin Thalaite tih leh rawngbawlna tih hi sawi kan tum ang a, tichuan thalaite chu rawngbawl tur a koh kan nih thu ka sawi leh ang a, a tawp berah thu tlangkawmnain kan thu tih tawp kan tum dawn a ni.Thalaite Leh Rawngbawlna
Thalaite tih leh rawngbawlna tih hi chingal leh saum sawhbawl inrem tak ang mai hi a ni a. Thalaite tih thumal mai hian hlutna tehchiam a nei hran lo va, chutiang bawkin rawngbawlna tih pawh hi thawktu awm lo chuan hlutna reng a awm chuang hauh lo. Thalaite tih leh rawngbawlna tih thumal pahnih in kawp ta chuan hlutna riau a rawn keng ta a. A hran ve ve a awmzia nei lo kha thu hlawmkhat anga kan hman takah chuan tawng awmzia nei, thiltum ropui tak nei, thumal zahawm takah a lo chhuak ta a ni. Thalaite tih leh rawngbawlna tih hi tlemin han thlir lawk i la.Thalaite
Thalaite kan tih hian huam chin a nei a. Mahse, department hrang hrang ten kan huam tir chin a inang lo thluah mai. WHO (World health organization) chuan thalaite a tih chu kum sawmpanga atanga kum sawmhnihpali chin a ni a. kan khua ‘Tuingo’ center thalai dan chuan mipa kum sawmparuk atanga kum sawmli chin a huam a, hmaichhia chu kum sawmpali atanga kum sawmthum thleng a huam a ni. Kan kohhran (Methodist) chuan fullmember a lawm luh chin chu kum sawmparuk atanga kum sawmthumpanga inkar a huam a. Heng hun chhunga chengte hi thalaite kan tih chu an ni.Rawngbawlna
Rangbawlna kan tih hi fiah tak anga lang, han sawifiah mai dawna har tak si a ni a. A chhan chu rawngbawlna tih thumal hian awmzia hrang tam tak a keng a. mihring leh mihring inkarah a thleng thei a (a bik takin mi hausa leh mi rethei in karah). Bawi leh a pu inkarah a thleng thei bawk a. Sakhuana lam atangin Pathian leh mihring inkarah a thleng thei bawk. Heng zawng zawng hi word tlem te a sawifiah sen a nih dawn loh avangin kan chhehvela rawng kan bawlna tur lam kan thlur bik deuh dawn a ni.Rawngbawl Tura Koh Kan Ni
Thalaite nunah hian Bible-in a sawi ni lo thlamaunnate, hlimnate, inrintawknate hi a awm tlat a. Naupangte hman phak loh leh upa ten ui chung chunga an thlah liam chakna thahrui pawh thalaite hnena pek a ni. Chu thahrui chak tak mai chu thalai ten kan hman dan a zirin a hlu hle thei a, kan hman thiam loh chuan a hlauhawm em em thuang a ni. Zirthiamna, finna kan tih zawng zawngte hi chakna thahrui a innghat vek a ni a. Kan mit, kan kut leh ke, kan ngaihtuahna leh chhinchhiahna te, ruahmanna te hi chakna thahruia innghat vek a ni. Heng zawng zawng hi naupang leh upa ten an chang pha lova, thalaite chanpual a ni. Ram leh khawtlang ralmuanna tur leh chhungkua leh kohhran zahawmna turin thalaite hian mawhphurhna kan nei. Radio, TV leh Internet etc., chi hrang tam tak atangin ram leh a ram mipuite him theih nan ralthuam tha tak tak changkang tam tak hmuh tur leh hriat tur a tam hle a. Chung zawng zawng hmangtu leh thununtu chu thalaite kan ni. Chutianihchuan thil engkim mai hi thalaite kuta awm a nih zia a lang chiang hle.Hetikhawpa thalaite kan pawimawha kan mawhphurhna a san em em laiin thalai tam tak te chu mahni pawimawhna leh mawhphurhna hre lek lova lo then kual vel mai mai kan awm chawk. Thawhchhuah hmasak a piang ei zo nghal zel, inchhungkhur lam ngaihsak maih lo, mahni pawh intauhdelh zo lo, chhungte thawhchhuah sa tlakralna kawnga tawrhmawh awm lawi si thalai member kan tam ta hle mai. Kan thawk lo chu a ni lo, mahse kan thawhchhuah sum leh pai te chu kan chhungkua tan aiin zuhmuna kan thiante tan kan thehchhuak sam zawk a. He thilah hian hmeichhiate pawh kan bang bik lo. Hmeichhiate hi chu mipate ang emin nun khawlohna kawngah sawisel tur kan van deuh a ni mai thei. Amaherawhchu, hmeichhe thenkhat pawlawh taka khawsa, zu pawh a hmun a zira in ve bawrh bawrh thei kan tam sawt hle in a lang. Hmaichhe thenkhat chu mahni taksa lan nalhloh hlauh vang ngawtin sum leh pai chu incheina bungrua ringawt puaipuiin kan tlak ral thung a. Inchhungkhur dinhmun nen a inhmeh leh hmeh loh pawh ngaihtuah lek lovin kan inthuam a. Pawnlamah chuan tunlai hle mahse an nihna dik takah chuan thingkhertu vual chikhat ang lek an ni. Min hmangaihtu nu leh pa, unau te aiin min rawktu zuhmun thiante chungah that kan chhuah thung a. Felna leh nundan tha min zirtirtu Kohhrante aiin thihna kotlanga min dintirtu tisa dan (entirnan- Biblein tisa dan a sawite, Galatia 5:19-21) chu kan dah pawimawh a, kan nun hnarkaitu a tan kan thlang zawk of thin. Chutianga kan duhthlanna te sual lama a awn tlat avangin rawngbawlna kawngah chuan magnet (thirhipthei) rem mil loh ang mai kan ni a. Rawngbawlna lam reng reng kan hawi thei lo a ni. Thatchhiatnain min tlak buak a, zirna ngaihnepna a lo piang a. Finna leh thuril ngaihtuah chakna a bo va. Thiltha tih lam kan hawisan a, nun pawnlang taka nun chu nuam kan ti a. kan awmna a piangah buaina kan thlen a. kan chhehvel chu hremhmunah kan siam leh thin. Kan nun dik loh avangin hmelma kan in siam a. Khawtlang, chhungkua leh Kohhran tan mi hnawksak kan lo ni a. Nu leh Pa, u leh nau tan zahna thlentu mai kan lo ni a. Chumaibakah kan Kristianna chu sakhaw dang lakah kan ti hmelhem thin a ni.
Kan nun tlakchhiatna chu a rei tawh emaw, a hlimchhawn emaw a nih pawhin a la tlai lo ve. Hrahchhuakin zirtirna tha chu a umin i um tawh zawk ang u. Hla siamtu chuan-
“Kum ral ta zawng zawngte kha aw!Lawm takin ka pe tawh ang,” a lo ti a. Kan inchhirin awm zia a neih tawh loh va, kan awm dan in lungngaihna min thlen hma ngei hian rawngbawlna lamah i kir thuai ang u. Kan dam tur chen kan hre lo ang bawkin rawng kan bawl theih hun chhung rei zawng pawh kan hre si lo va. Keimahni avanga lungngai thin te hnenah chuan rawngbawlna nen a leh zain hlimna thlen i tum tawh zawk ang u. awngbawlna hi thalaite hian kan thawhhlawk thei ber a ni.
Koh kir leh theih ni sela,
Ko kirin, Chhandamtu hnenah"
Tlangkawmna
Thalaite leh rawngbawlna tih thupui chu chingal leh saum nen kan tehkhin tawh ang khan thalaite leh rawngbawlna a kal kawp hian thalaite hlutna a ti zual a. Hmuntinah muanna a lo thleng thin. Hmuntina Pathian ram din tura vauhbik thalaite hian kan ram leh khawtlang, chhungkua leh Kohhrana lungngai hmel lo lang chhuak chu hlim hmela thlakthleng turin thiltihtheihna kan nei a ni tih hi i hre theuh ang u. Heng ram leh khawtlang, chhungkua leh Kohhran hmasawnna ngaihtuah hi thalaite rawngbawlna vek a ni a. Kan theihna inchan vek lo mahse, kan theihna zawn theuhah rawngbawlin kan feh chhuak thei a ni. Thalaite khawvel timawitu ni turin rawngbawlna hi kan thupui ber lo ni mawlh rawh se. Rawngbawlna kawnga pasal tha thalaite i harh chhuak ang u.
Ziaktu: Pu Ramdinzaua (Tuingo)
I Ngaihdan Leh I Comment Hnutchhiah Te Kan Ngai Pawimawh A Ni. EmoticonEmoticon