Mizo Puanven

3:43 AM
by Brig. Ngurliana, Venghnuai . [MUP TLANGAU Dec. 2001 issue atanga lak chhawn]  

Khawpuiah hian hun rei tak atang tawh khan mipa te reng reng hian puanven hi kan ching ta lova, chuvangin kan tlangvalte hian puanven pawh an thiam ta lova, Art & Culture hoten Vanapa Hall-ah Mizo hnam lam chi hrang hrang te an entir changte hian puanven dan pangngai a veng lovin, “Sarawh puanven” a, chhing tak taka rawn invet chial chual hian an rawn lam ta dawrh dawrh thin a.

An lam thiamna leh an zai thiamna ten rilru a hneh em em laiin, an puanven dan dik lo leh mawi lo lutuk chuan rilru a ti hrehawm ve hle thin a. Chuvangin hetianga rawn chhuak tur tr hi chu, lo fimkhur zawk tawh thin sela a duhawm ngawt ang.

Mipa puan ven dan reng reng hi, vei puan ven emaw ding puan ven emaw pawh ni se, kawngrek(tairek)-ah hian lai hnuai zawn atanga puan hmawr kha vet tanin, taksa sir zakhnuai zawnah khan a hmawr lehlam tawpna kha bilh tur a ni a, bilh chhuah tur a ni nghe nghe. Puan hmawr bilh zawh kim loh kha kakchhun vela sei awm uai sela, a mawi a, lam nen a inhmeh bik hle nghe nghe a ni.

Kum 1926 te kha chuan Aizawl Sikulpui-a lehkha zirho tlangval zingah chuan puan veng leh kekawr bul (half pant) ha hi kan inzat reng thinin ka hria. Tin, hetih hunlai bawk hian Tachhip khua vela khaw panga lai, Pu Kamliana Sailo lal khua te chuan an puan ven hmawr thlep leta bilh an ching thar a ( New fashion :) ), heng khua atanga tlangval ho Sikul rawn lutte chuan chutiang vek chuan puan an rawn veng thin a, an mawngtam hi an fun tut mai a, a mawi kan ti lo a ni ang chu, tumahin kan zawm ve ngai lo a ni.

*Puan ven dan hrang hrang a tlangpui deuh nia ka hriat ve dan kan sawi ang e :-

1. Upa puanven: Khup chung chuangin an veng ber a ni. Upate hi an lung a leng hma a, lam an uar em em a, mawi lo taka khel lang ven vuna lam an awm ngai lo.  
2. Tlangval puanven: Hei hi chu chawnpuar chanve zu khuh pha thelh a ni a, chu aiin a fual ngai lo.
3. Sarawh puanven: Sa rawh laklawh laia puanven phelh an hlau a ni ang chu, khup chung chuang lah a vengin, an puanven veh hnihna tawpah khan an bilh lut a ni, bilh chhuak pawh an awm. He puan ven dan hi inbuan dawn te, mizawn inchuh dawn te chuan an puan ven dan ber a ni.
4. Sailo puanven: Hei hi chu chawnpuar khuh dalhin a ni. Chu chu ke rek thleng a ni mai e.

Thu dang han sawi leh lawk ila, kan tlangvalte’n chheih lam, hnam lam an entir apiang a kawr ha lova an lam thin hi chu a dik bikin ka hre lo. Tun chinah chuan Kamis emaw tawnzau emaw tal ha tawh thin se a tha ang. Keii khaw lamah chuan 1917 te, 1918 te kha chuan Kamis kawr a ban puar pawh an la ching em em a ni. Tlangvalho hian zu hmunah te Zawlbukah te lam an uar si a, an Kamis ban hi kel-dawi tiat tiat hian an vai puar pup pup thin a ni.

[P.S : Tunlai kan hmeichhiate hian “ka puan ven hi….” kan ti fo mai, hmeichhia hian puan hi an “BIH” thin tih hi thangtharte’n kan hriat nawn leh ava tha em.]

Thulakna: misual.com

Related Posts

Previous
Next Post »

2 comments

Write comments
October 24, 2018 at 6:26 PM delete

Tachhip lal leh sateek a lal kwp kha kamliana sailo a ni a sateek khua nen a awp thin A sateek khua a a A Pasaltha pawh Kapzauva a ni hnge hnge a ni kamliana sailo pasaltha Kapzauva hi chu Aizawl kulli kawn ah pem phei in a tu leh fa te chu an la dam ag..

Reply
avatar

I Ngaihdan Leh I Comment Hnutchhiah Te Kan Ngai Pawimawh A Ni. EmoticonEmoticon